(က) ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တည်ထောင်ခြင်း
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို ၁၉၂၀ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အက်ဥပဒေဖြင့် တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၃၀) ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေ ပုဒ်မ၂၆ နှင့်အညီ လွတ်လပ်သည့် သင်ကြားသင်ယူမှုနှင့် လွတ်လပ်စွာ စီမံခန့်ခွဲ ရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် ဤပဋိညာဥ်စာတမ်းဖြင့် အမျိုးသား တက္ကသိုလ် (National University) အဖြစ် တည်ထောင််သည်။
(ခ) အမည်
ဤတက္ကသိုလ်၏ အမည်မှာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် (University of Yangon) ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ် အမည် အတိုကောက်မှာ (UY) ဖြစ်သည်။
(ဂ) တက္ကသိုလ်တည်နေရာ
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သည် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ကမာရွတ်မြို့နယ် အမှတ်(၉)ရပ်ကွက်အတွင်း အရှေ့ဘက်တွင် အင်းလျားလမ်းနှင့် အနောက် ဘက်တွင် ပြည်လမ်းတို့အကြား၊ တောင်ဘက်တွင် တက္ကသိုလ် ရိပ်သာလမ်းနှင့် မြောက်ဘက်တွင် အင်းလျားလမ်းတို့အကြား တည်ရှိပါသည်။
တက္ကသိုလ်နယ်မြေတွင် အင်းလျားလမ်းြေမာက်ဘက် အင်းလျားကမ်းစပ်တွင်ရှိသော မြေနှင့် အဆောက်အအုံများ၊ လှိုင်မြို့နယ် (၁၂) ရက်ကွက်ရှိ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်(လှိုင်နယ်မြေ)ရှိ မြေနှင့် အဆောက် အအုံများ နှင့် ဒဂုံမြို့သစ် အရှေ့ပိုင်း(၁၆) ရပ်ကွက်တွင် ရှိသော တိုးကြောင်ကလေး ငါးမွေးမြူရေးစခန်းတို့ ပါဝင်သည်။
(ဃ) မျှော်မှန်းချက်
ပညာခေတ်၏ စိန်ခေါ်မှုများကို ထိရောက်စွာရင်ဆိုင်နိုင်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အပံ့ ဖြစ်စေသည့် ရှင်သန်တက်ကြွသော ပညာရပ်ဆိုင်ရာဝန်းကျင်ကောင်းကို ဖန်တီးရန်နှင့် ထိန်းသိမ်းရန်၊
(င) လုပ်ငန်းတာဝန်
(၁) ကျောင်းသားများအား အသိပညာ၊ လက်တွေ့ကျွမ်းကျင်မှုနှင့် ကောင်းမွန်သော ကိုယ်ကျင့် တရားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်၊
(၂) အရည်အသွေးမြင့်မားသည့် အခြေခံနှင့် အသုံးချသုတေသနများမှတစ်ဆင့် အဆင့်မြင့် သုတေသနများအထိ ဆောင်ရွက်နိုင်စေရန်၊
(၃) မြန်မာ့စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုကို အထောက်အကူပြုရန် နှင့် အရည်အသွေးပြည့်ဝသည့် လူ့အဖွဲ့ အစည်းတစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းရေးအတွက် ကူညီဆောင်ရွက်ရန်။
(၄)အရည်အသွေးမြင့်မားသော လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်ပေးရန်၊
(၅)ပညာရပ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်များနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရန်၊
(စ) ရည်ရွယ်ချက်
လူ့အဖွဲ့အစည်း၏လိုအပ်ချက်များကို ပညာရေးနှင့် သုတေသနတို့ဖြင့် ပါဝင်ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သည့် အမျိုးသားတက္ကသိုလ်တစ်ခု ဖြစ်စေရန်
(ဆ) တက္ကသိုလ်အဖွဲ့ နှင့် တရားဝင်ရပ်တည်မှု
ဤတက္ကသိုလ်အဖွဲ့တွင် ပါမောက္ခချုပ်၊ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ၊ မဟာဌာနများမှ မဟာဌာနမှူးများနှင့် သင်ကြားရေးဌာနများမှ ဌာနမှူးများ ပါဝင်သော တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၊ တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့နှင့် တက္ကသိုလ် စီမံခန့်ခွဲရေး အဖွဲ့တို့၏ အဖွဲ့ဝင်များ၊ ဆရာ/ ဆရာမများ၊ အရာထမ်းများနှင့် အမှုထမ်းများ ပါဝင်သည်။
ဤတက္ကသိုလ်အဖွဲ့သည် အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေနှင့်အညီ ရပ်တည်မည်။ ဤတက္ကသိုလ်သည် ဘာသာရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများမှ ကင်းလွတ်သည့် တရားဝင်အဖွဲ့ အစည်းဖြစ်သည်။
စဥ်ဆက်မပြတ် ဆက်ခံ ဆောင်ရွက်နိုင်ခွင့်နှင့်အတူ တက္ကသိုလ်ပိုင်တံဆိပ်တစ်ခုရှိပြီး တက္ကသိုလ် အမည်ဖြင့် တရားစွဲဆိုပိုင်ခွင့်၊ တရား စွဲဆိုခံပိုင်ခွင့်၊ ဥပဒေနှင့် ညီညွတ်သည့် မည်သည့် အပြုအမူကိုမဆို ဆောင်ရွက်ပိုင်ခွင့်၊ ရယူပိုင်ခွင့်နှင့် ဆက်ခံ သုံးစွဲ ပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
(ဇ) တက္ကသိုလ်ဖွဲ့စည်းပုံ
တက္ကသိုလ်အား သင်ကြားရေးဌာနများ၊ စီမံရေးရာဌာန၊ သုတေသနနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေး ဌာနများဖြင့် အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းမည်။
သင်ကြားရေးဌာနများ
တက္ကသိုလ်ရှိ သင်ကြားရေးလုပ်ငန်းများကို သင်ကြားရေးဌာနများနှင့် သုတေသနဌာန များဖြင့် ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်မည်။ သင်ကြားရေးဌာနများကို ဌာနမှူးများက ဦးဆောင်သည်။ သင်ကြားရေးဌာနများတွင်လည်း သင်ကြားရေး၊ ရုံးလုပ်ငန်း၊ ဓာတ်ခွဲခန်း၊ အထွေထွေဝန်ထမ်း များဖြင့် ဖွဲ့စည်း၍ လုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်မည်။
(၁) သင်ကြားရေးမဟာဌာနများ
သင်ကြားရေးဌာနများကို စုစည်း၍ သင်ကြားရေးမဟာဌာနများအဖြစ် တည်ထောင်မည်။ သင်ကြားရေးမဟာဌာနများကို Faculty of Natural Sciences and Mathematical Sciences, Faculty of Social Sciences and Humanities, and Faculty of Law အဖြစ် ဖွဲ့စည်းထား ရှိမည်။ လိုအပ်ပါက တက္ကသိုလ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံပေါ်မူတည်၍ အခြားသော မဟာဌာနများနှင့် သင်ကြားရေးဌာနများကို တည်ထောင်ဖွင့်လှစ်မည်။
မဟာဌာနများကို မဟာဌာနမှူး (Dean) အဖြစ် ရွေးချယ် ခြင်းခံရသော ပါမောက္ခက စီမံခန့်ခွဲ ဆောင်ရွက်မည်။
Faculty of Natural Sciences and Mathematical Sciences တွင် အောက်ပါဌာနများ ပါဝင်သည် -
ဓာတုဗေဒဌာန၊ ရူပဗေဒဌာန၊ သင်္ချာဌာန၊ သတ္တဗေဒဌာန၊ ရုက္ခဗေဒဌာန၊ ဘူမိဗေဒဌာန၊ ကုန်ထုတ်ဓာတုဗေဒဌာန၊ ကွန်ပျူတာသိပ္ပံပညာဌာန
Faculty of Social Sciences and Humanities တွင် အောက်ပါဌာနများ ပါဝင်သည် -
မြန်မာစာဌာန၊ အင်္ဂလိပ်စာဌာန၊ ပထဝီဝင်ဌာန၊ သမိုင်းဌာန၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးပညာဌာန၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံဌာန၊ စာကြည့်တိုက်နှင့်သုတပညာဌာန၊ ဒဿနိကဗေဒဌာန၊ စိတ်ပညာဌာန၊ အရှေ့တိုင်း ပညာဌာန၊ မနုဿဗေဒဌာန၊ ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာန
Faculty of Law တွင် အောက်ပါဌာနများ ပါဝင်သည် -
ပြည်တွင်း ဥပဒေပညာဌာန၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေပညာဌာန၊ ပင်လယ်ရေကြောင်း ဥပဒေ ပညာဌာန၊ စီးပွားရေး ဥပဒေပညာဌာန
မဟာဌာနမှူး ရွေးချယ်ပုံ
မဟာဌာနမှူး (Dean) ကို ရွေးချယ်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ သင်ကြားရေးမဟာဌာန (Faculty) တွင်ပါဝင်သော သင်ကြားရေးဌာနများရှိ ပါမောက္ခများထဲမှ တစ်ဦးကိုရွေးချယ်မည်။ ရွေးချယ်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာသင်ကြားရေးဌာနများမှ ပါမောက္ခများ၊ တွဲဖက်ပါမောက္ခများ၏ များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ရွေးချယ်မည်။
မဟာဌာနမှူး၏ သက်တမ်း
မဟာဌာနမှူး (Dean) ၏ သက်တမ်းမှာ (၃)နှစ် ဖြစ်သည်။ သက်တမ်းကုန်ဆုံးပါက မူလတာဝန်ကို ပြန်လည်ထမ်းဆောင်ရမည်။
မဟာဌာနမှူးအဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်း၊ ရပ်စဲခြင်း၊ အစားထိုးခန့်အပ်ခြင်း
- ရွေးချယ်ထားသော မဟာဌာနမှူး (Dean)သည် တစ်ဆက်တည်း သက်တမ်း နှစ်ခုထက် ပိုမို တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိစေရ။
- မဟာဌာနမှူး (Dean) (၁)ဦးသည် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် မိမိသဘောဆန္ဒအလျှောက် မဟာဌာနမှူး (Dean)အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုလျှင် ထိုသို့ နှုတ်ထွက်လိုကြောင်းကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌထံ စာဖြင့်တင်ပြပြီး တက္ကသိုလ် ကောင်စီ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် နှုတ်ထွက်နိုင်သည်။ နှုတ်ထွက်ပြီးပါက မူလဌာနရှိ မူလတာဝန် ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရမည်။
- မဟာဌာနမှူး (Dean) တစ်ဦးဦးသည် ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးအနက် တစ်ပါးပါး ထာဝစဉ် ချို့ယွင်းသွားခြင်း၊ ယင်းတာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် မသင့်လျော်ကြောင်း တွေ့ရှိ ပါက တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် မဟာဌာနမှူး တာဝန်ကို ရုတ်သိမ်းနိုင်သည်။ မူလတာဝန် ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်နိုင်ပါက ထမ်းဆောင်ရမည်။
- မဟာဌာနမှူး (Dean)အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ တာဝန်မှရပ်စဲခံရခြင်း ကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ကွယ်လွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အငြိမ်းစားယူခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အခြား အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့်ဖြစ်စေ မဟာဌာနမှူး (Dean)နေရာလစ်လပ်လျှင် ဖြည့်စွက် ခန့်ထားရမည်။ ထိုအစားထိုးခန့်အပ်သော မဟာဌာနမှူး (Dean)၏ သက်တမ်းသည် ၎င်း အစားထိုးသည့် မဟာဌာနမှူး (Dean)၏ ကျန်ရှိသည့် သက်တမ်းအတွက်သာ ဖြစ်သည်။
(၂) ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သင်ကြားရေးဌာနများ
ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ သင်ကြားရေးဌာနတစ်ခုတွင် ပါမောက္ခ(၆)ဦးအထိ ထားရှိမည်။ သင်ကြား ရေးဌာနများကို ဌာနမှူး(Head) အဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်းခံရသော ပါမောက္ခက စီမံခန့်ခွဲ ဆောင်ရွက်မည်။
ဌာနမှူး ရွေးချယ်ပုံ
သက်ဆိုင်ရာသင်ကြားရေးဌာနတွင် လက်ရှိတာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ပါမောက္ခများ အနက် ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး) တစ်ဦးကို ရွေးချယ်မည်။ ဌာနမှူးရွေးချယ်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ သင်ကြား ရေးဌာနများမှ ပါမောက္ခများ၊ တွဲဖက်ပါမောက္ခများ၊ ကထိကများ၊ လက်ထောက် ကထိကများ၏ များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ရွေးချယ်မည်။
ဌာနမှူး သက်တမ်း
ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး)၏ သက်တမ်းမှာ (၃)နှစ်ဖြစ်သည်။
ဌာနမှူးအဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်း၊ ရပ်စဲခြင်း၊ အစားထိုးခန့်အပ်ခြင်း
- ရွေးချယ်ထားသော ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး)သည် တစ်ဆက်တည်း သက်တမ်း နှစ်ခုထက် ပိုမို တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိစေရ။
- ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး) (၁)ဦးသည် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် အကြောင်းတစ်ခုခု ကြောင့် မိမိသဘောဆန္ဒအလျှောက် ဌာနမှူး အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုလျှင် ထိုသို့နှုတ်ထွက်လို ကြောင်းကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌထံ စာဖြင့်တင်ပြပြီး တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် နှုတ်ထွက်နိုင်သည်။ နှုတ်ထွက်ပြီးပါက မူလဌာနရှိ မူလတာဝန်ကို ဆက်လက် ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး) တစ်ဦးဦးသည် ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးအနက် တစ်ပါးပါး ထာဝစဉ် ချို့ယွင်းသွားခြင်း၊ တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် မသင့်လျော်ကြောင်း တွေ့ှရှိပါက တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဌာနမှူး တာဝန်ကို ရုတ်သိမ်းနိုင်သည်။ မူလတာဝန် ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်နိုင်ပါက ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး)အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ တာဝန်မှရပ်စဲခံရခြင်း ကြောင့် ဖြစ်စေ၊ ကွယ်လွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အငြိမ်းစားယူခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အခြား အကြောင်း တစ်ခုခုကြောင့်ဖြစ်စေ ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး) နေရာလစ်လပ်လျှင် ဖြည့်စွက်ခန့်ထားရမည်။ ထိုအစားထိုးခန့်အပ်သော ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး)၏ သက်တမ်းသည် ၎င်းအစားထိုးသည့် ပါမောက္ခ(ဌာနမှူး)၏ ကျန်ရှိသည့် သက်တမ်းအတွက်သာ ဖြစ်သည်။
စီမံရေးရာဌာနများ
စီမံရေးရာဌာနများတွင် စီမံ/ဘဏ္ဍာဌာန၊ သင်တန်းရေးရာဌာန၊ စာကြည့်တိုက်နှင့်ပြတိုက်ဌာန၊ နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးဌာန၊ အင်ဂျင်နီယာဌာန၊ နယ်မြေဌာနနှင့် တက္ကသိုလ်ပုံနှိပ်တိုက်တို့ ပါဝင် သည်။ ယင်းဌာနများကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ သတ်မှတ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီသော သက်ဆိုင်ရာ ဌာနမှူးများက စီမံခန့်ခွဲဆောင်ရွက်မည်။ တက္ကသိုလ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် ထပ်မံလိုအပ်မည့် ဌာနအသီးသီးကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ဆွေးနွေး ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်း နိုင်သည်။
(၁) သင်တန်းရေးရာဌာန
ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ၏ သင်ကြားသင်ယူမှုဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်းများထုတ်ပြန်ခြင်း၊ စာမေးပွဲနှင့်ဘွဲ့နှင်းသဘင်ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ၊ သုတေ သနလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေးကိစ္စရပ်များ၊ ကျောင်းဆောင်ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ၊ အားကစား ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များနှင့် ပညာသင်ထောက်ပံ့ကြေးများ စသည်တို့ကို တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်မည်။
(၂)စီမံ/ဘဏ္ဍာဌာန
ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ဝန်ထမ်းများ၏စီမံရေးရာကိစ္စရပ်များ၊ ဝန်ထမ်းခန့်ထားရေးဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေးကိစ္စရပ်များနှင့် ဘဏ္ဍာငွေအရ၊ အသုံးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက် မည်။
(၃) စာကြည့်တိုက်နှင့်ပြတိုက်ဌာန
ကျောင်းသားကျောင်းသူများ၊ ဆရာ၊ဆရာမများသင်ကြားရေးနှင့် သုတေသနဆိုင်ရာ လိုအပ် သောစာအုပ်စာတမ်းအချက်အလက်များ ရရှိစေရေး၊ နိုင်ငံတကာအဆင့်မီ Online အရင်းမြစ် များဖြင့် ကိုးကားချက် (Citation)များအသုံးပြုနိုင်ရေး၊ နိုင်ငံတကာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့်ကိုက်ညီ သော အဆင့်မီသုတေသနကျမ်းများ၊ သုတေသနများ ပေါ်ထွန်းမှုတို့ကို ပံ့ပိုးကူညီ နိုင်ရေးတို့ကို ဆောင်ရွက်မည်။ ထို့ပြင် သင်ကြားရေးကိုအထောက်အကူပြုသော ခေတ်မီပညာရပ် ဝန်းကျင်သစ် နှင့် စွမ်းရည်တိုးတက်စေရန်လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ဖန်တီးနိုင်သည့် ဗဟိုဌာနအဖြစ် ရပ်တည်ရမည်။
တက္ကသိုလ်၏သမိုင်းဝင် အထောက်အထား (ရှားပါးစာအုပ်စာတမ်းများ၊ ဓာတ်ပုံ၊ ပန်းချီကား၊ ဆုတံဆိပ်များ၊ လက်ရေးစာမူများ)နှင့် သိပံ္ပဆိုင်ရာ တီထွင်ထုတ်လုပ်ထားသော ခေတ်အဆက်ဆက် ပစ္စည်းများ အပြင်အမှတ်တရ ထုတ်ဝေထားသော ပစ္စည်းများကို ပြသထားရှိမည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ သမိုင်းဝင်ယဥ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်မှတ်တမ်းများကို ပြသသည့် ပြတိုက် တစ်ခု အဖြစ်ရပ်တည်မည်။
(၄) အင်ဂျင်နီယာဌာန
ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ၊ ဝန်ထမ်းများ၏ စာသင်ဆောင်၊ ကျောင်းဆောင်၊ ဝန်ထမ်း အိမ်ရာနှင့် တက္ကသိုလ်ပရဝုဏ်အတွင်းရှိ အဆောက်အအုံများ၊ ယင်းတို့၏ ရေ၊ မီးကိစ္စရပ်များ၊ ပြင်ဆင်ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ ဆောက်လုပ်ခြင်း၊ အသစ်တည်ဆောက်ခြင်းလုပ်ငန်းများအား တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်မည်။
(၅)နယ်မြေဌာန
စာသင်ဆောင်၊ ကျောင်းဆောင်၊ ဝန်ထမ်းအိမ်ရာနှင့် တက္ကသိုလ်ပရဝုဏ်အတွင်း သန့်ရှင်း သာယာလှပရေး၊ စိမ်းလန်းစိုပြေရေး၊ လုံခြုံရေးကိစ္စရပ်များအား တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်မည်။
(၆)တက္ကသိုလ်ပုံနှိပ်တိုက်
တက္ကသိုလ်မှထုတ်ဝေသော စာအုပ်၊ မဂ္ဂဇင်း၊ ပြက္ခဒိန်၊ သုတေသနဂျာနယ်၊ စာစောင် စသည် များ ထုတ်ဝေရန်အတွက် တက္ကသိုလ်ပုံနှိပ်တိုက်တစ်ခု ထားရှိဆောင်ရွက်မည်။
သုတေသနဌာန (Research Center) နှင့် နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးဌာန
(၁) သုတေသနဌာန (Research Center)
သုတေသနဌာနတွင် တက္ကသိုလ်၏ မူလရှိနှင့်ပြီးဖြစ်သည့် သိပ္ပံသုတေသနဌာနနှင့် လေ့ကျင့် ရေးဌာနများအပြင် ပညာရပ်နယ်ပယ်အသစ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အသစ်တည်ထောင်မည့် သုတေသန ဌာနနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဌာနအသစ်များပါဝင်သည်။ သုတေသနဌာနနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဌာနများ အသစ် ဖွဲ့စည်းခြင်းကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည်။ သုတေသနဌာနနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဌာန တစ်ခုချင်းစီအား သက်ဆိုင်ရာ သုတေသနဌာနမှူး တစ်ဦးချင်းစီက ကြီးကြပ်ရမည်။ သုတေသနဌာနမှူးများသည် မိမိ လုပ်ငန်းစဉ်များ ထိရောက် အောင်မြင် စေရေး အတွက် ပါမောက္ခချုပ်၊ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်နှင့်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရမည်။
သုတေသနဌာနမှူးရွေးချယ်ပုံ
သင်ကြားရေးဌာနများတွင် လက်ရှိတာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ပါမောက္ခများ အနက်မှ သုတေသနဌာနနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဌာနများတွင် သုတေသနဌာနမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ဆန္ဒ ရှိသူများသည် တက္ကသိုလ်ကောင်စီထံ အဆိုပြုလျှောက်ထားနိုင်သည်။ တက္ကသိုလ်ကောင်စီဝင်များ၏ များရာဆန္ဒမဲဖြင့် သုတေသနဌာနမှူးကို ရွေးချယ်မည်။
(၂) နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးဌာန
နိုင်ငံတကာတက္ကသိုလ်များ၊ နိုင်ငံတကာပညာရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံတကာ အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံခြားမှ လာရောက်သော ကျောင်းသားများ၊ ဧည့် ပါမောက္ခများအပါအဝင် လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ဆက်သွယ်ခြင်း၊ ပူးပေါင်း အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် ခြင်းများ၊ နိုင်ငံခြား ပညာတော်သင် ရွေးချယ်စေလွှတ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာ ဆွေးနွေးပွဲများကို တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်မည်။ နိုင်ငံ တကာဆက်သွယ်ရေးဌာနကို နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနမှူး တစ်ဦးက ကြီးကြပ်ရမည်။ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနမှူးသည် မိမိ လုပ်ငန်းစဉ်များ ထိရောက်အောင်မြင်စေရေးအတွက် ပါမောက္ခချုပ်၊ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရမည်။
နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနမှူးရွေးချယ်ပုံ
သင်ကြားရေးဌာနများတွင် လက်ရှိတာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ပါမောက္ခများ အနက်မှ နိုင်ငံ တကာဆက်သွယ်ရေးဌာနတွင် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် ဆန္ဒ ရှိသူများသည် တက္ကသိုလ်ကောင်စီထံ အဆိုပြုလျှောက်ထားနိုင်သည်။ တက္ကသိုလ်ကောင်စီဝင်များ၏ များရာ ဆန္ဒမဲဖြင့် နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးဌာနမှူးကို ရွေးချယ်မည်။
(ဈ) တက္ကသိုလ်အာဏာပိုင်အဖွဲ့များ
တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၊ တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့နှင့် တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့များသည် တက္ကသိုလ် အာဏာပိုင်အဖွဲ့များဖြစ်သည်။ ၎င်းတက္ကသိုလ်အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်း (၃) ရပ်သည် လုပ်ငန်း လိုအပ်ချက်အရ လိုအပ်သော လုပ်ငန်းအဖွဲ့များ (ad hoc committee) ကို ဖွဲ့စည်းခန့်အပ်တာဝန်ပေးပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
(၁) တက္ကသိုလ်ကောင်စီ
တက္ကသိုလ်ကောင်စီသည် ဤပဋိညာဥ်စာတမ်းပါ ပြဌာန်းချက်များနှင့်အညီ တက္ကသိုလ်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်အားလုံး ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် အမြင့်ဆုံးစီမံခန့်ခွဲမှုအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အမျိုးသားပညာရေး ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေ ပုဒ်မ(၂)(က)အရ တက္ကသိုလ်ကောင်စီကို အောက်ပါအတိုင်း ဖွဲ့စည်းမည်-
ဖွဲ့စည်းပုံ
(1) ပါမောက္ခချုပ် - ဥက္ကဋ္ဌ
(2) ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ - ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌများ
(3)မဟာဌာနမှူးများ- အဖွဲ့ဝင်
(4) ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ ဌာနမှူး (၂) ဦး - အဖွဲ့ဝင်
(5) ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ (၂) ဦး - အဖွဲ့ဝင်
(6) ဌာနမှူး (သင်တန်းရေးရာ) - အဖွဲ့ဝင်
(7) ဆရာကိုယ်စားလှယ်(၂)ဦး - အဖွဲ့ဝင်
(8) ကျောင်းသားကိုယ်စားလှယ် (၂)ဦး - အဖွဲ့ဝင်
(9) အများယုံကြည်လေးစားသည့်ပုဂ္ဂိုလ် (၂)ဦး - အဖွဲ့ဝင်
(10) ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်(၂)ဦး - အဖွဲ့ဝင်
(11) ဌာနမှူး (စီမံဘဏ္ဍာ) - အတွင်းရေးမှူး
သက်တမ်း
တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏သက်တမ်းသည် ( ၃ )နှစ်ဖြစ်သည်။
တာဝန်အပ်နှင်းခြင်း
- ပါမောက္ခချုပ်သည် တက္ကသိုလ်ကောင်စီ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်လည်းကောင်း ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ သည် ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌ များအဖြစ် လည်းကောင်း တာဝန် ထမ်းဆောင်ရမည်။
- မဟာဌာနမှူးများသည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ဌာနမှူး(သင်တန်းရေးရာ)သည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်။
- တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့မှ ရွေးချယ်သည့် ပါမောက္ခ/ဌာနမှူး (၂)ဦးနှင့် ပါမောက္ခ (၂) ဦး သည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ဆရာများက များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ရွေးချယ်သည့် လက်ရှိတက္ကသိုလ်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင် နေသော ဆရာကိုယ်စားလှယ်(၂)ဦးသည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ကျောင်းသားများက များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ရွေးချယ်သည့် လက်ရှိတက္ကသိုလ်တွင်အချိန်ပြည့်တက် ရောက်နေသည့် ကျောင်းသားကိုယ်စားလှယ်(၂)ဦးသည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင် ရမည်။
- တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့ကရွေးချယ်သည့် အများယုံကြည်လေးစားသည့် ပုဂ္ဂိုလ်(၂)ဦးနှင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်(၂)ဦးတို့သည် အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ဌာနမှူး(စီမံဘဏ္ဍာ)သည် အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည်။
အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်း၊ ရပ်စဲခြင်း၊ အစားထိုးခန့်အပ်ခြင်း
- တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်ကိုယ်စားလှယ်များ၏ သက်တမ်းသည် (၃) နှစ် ဖြစ်သည်။ ရွေးချယ် ထားသော တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်ကိုယ်စားလှယ်များသည် တဆက်တည်း သက်တမ်း နှစ်ခု ထက်ပိုမို တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိစေရ။
- တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် (၁)ဦးသည် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် အကြောင်းတစ်ခုခု ကြောင့် မိမိသဘောဆန္ဒအလျှောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုလျှင် ထိုသို့နှုတ်ထွက်လိုကြောင်းကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌထံ စာဖြင့်တင်ပြပြီး တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် နှုတ်ထွက် နိုင်သည်။
- တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးဦးသည် ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးအနက် တစ်ပါးပါး ထာဝစဉ် ချို့ယွင်းသွားခြင်း၊ တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် မသင့်လျော်ကြောင်း တွေ့ှရှိပါက တက္ကသိုလ်ကောင်စီသည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ရပ်စဲနိုင်သည်။
- ကျောင်းသားကိုယ်စားလှယ်သည် တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ယူမှုပြီးဆုံးသွားလျှင်သော် လည်းကောင်း၊ ဆရာကိုယ်စားလှယ်သည် ပြောင်းရွှေ့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရလျှင်သော် လည်းကောင်း တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ အလိုအလျှောက် ရပ်စဲပြီးဖြစ်ရမည်။
- တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှရပ်စဲ ခံရခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ကွယ်လွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အငြိမ်းစားယူခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အခြားအကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့်ဖြစ်စေ တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်နေရာလစ်လပ်လျှင် တက္ကသိုလ်ကောင်စီသည် တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့၊ ဆရာများ၊ ကျောင်းသားများက တင်ပြသောကိုယ်စားလှယ်အမည်စာရင်းမှ ရွေးချယ်ခန့်ထားရမည်။ ထိုအစားထိုးခန့်အပ် သော အဖွဲ့ဝင်များ၏သက်တမ်းသည် ၎င်းအစားထိုးသည့် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်၏ ကျန်ရှိသည့် သက်တမ်းအတွက်သာဖြစ်သည်။
ကောင်စီအစည်းအဝေး
- ကောင်စီ၏အစည်းအဝေးကို တစ်နှစ်လျှင်အနည်းဆုံး(၂)ကြိမ် ကျင်းပရမည်။
- ကောင်စီဝင်ဦးရေအားလုံး၏ သုံးပုံနှစ်ပုံ တက်ရောက်မှ အစည်းအဝေးအထြေမာက်သည်။
- ကောင်စီတွင် အရေးကြီးကိစ္စရပ်နှင့် သာမန်ကိစ္စရပ် ခွဲခြားခြင်းအား အစည်းအဝေး တက်ရောက် သော ကောင်စီဝင်ဦးရေ၏ များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ဆုံးဖြတ်ရမည်။
- အရေးကြီးကိစ္စရပ်များအား အစည်းအဝေးတက်ရောက်သော ကောင်စီဝင်ဦးရေ၏ သုံးပုံနှစ်ပုံ ဆန္ဒမဲဖြင့် ဆုံးဖြတ်ရမည်။
- သာမန်ကိစ္စရပ်များအား အစည်းအဝေးတက်ရောက်သော ကောင်စီဝင်ဦးရေ၏ များရာ ဆန္ဒမဲဖြင့် ဆုံးဖြတ်ရမည်။
လုပ်ငန်းတာဝန်များ
၁။ တက္ကသိုလ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးစီမံချက်ကို ရေးဆွဲခြင်းနှင့် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် ခြင်းတို့ကို ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်မည်။
၂။ ပြည်တွင်းပြည်ပတက္ကသိုလ်များ၊ ပညာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် မူဝါဒများချမှတ်ခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ပြုခြင်း၊ အတည်ပြုခြင်း စသည်တို့ကို အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်မည်။
၃။ ပြည်တွင်းပြည်ပ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အကျိုးတူပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအတွက် စပ်လျဉ်းသည့် မူဝါဒများချမှတ်ခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ပြုခြင်း၊ အတည်ပြု ခြင်းစသည်တို့ကို တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်မည်။
၄။ တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ယူနေသော ကျောင်းသားကျောင်းသူများနှင့် တာဝန်ထမ်းဆောင် နေသော ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ဝန်ထမ်းများသာပါဝင်သော တက္ကသိုလ်တွင်း အဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လိုအပ်သော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများသတ်မှတ်၍ ခွင့်ပြုပေး ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်မည်။
၅။ တက္ကသိုလ်၏ ပညာရေးဆိုင်ရာစံနှုန်းများ၊ အရည်အသွေးများ တိုးတက်မြင့်မားရန်အတွက် အာမခံရန် တက္ကသိုလ်တွင်း ပညာရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေး စိစစ်အကဲဖြတ်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းပေးမည်။
၆။ အမျိုးသားပညာရေးအဆင့်အတန်းနှင့် အရည်အသွေးအာမခံမှုကော်မတီ၏ စံချိန်စံညွှန်း များနှင့် အမျိုးသားအရည်အသွေးမူဘောင်တို့နှင့်အညီ အရည်အသွေးအာမခံချက်အတွက် စနစ်၊ စံနှုန်းနှင့် နည်းလမ်းများကို သတ်မှတ်ပေး မည်။
၇။ တက္ကသိုလ်၏ လိုအပ်ချက်အရ မဟာဌာနများ၊ သင်ကြားရေးဌာနများ၊ သုတေသနဌာနများ တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်ခွင့်ပြုမည်။
၈။ သုတေသနဌာနနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးဌာနများအတွက် လိုအပ်သော ဌာနမှူးများကို ရွေးချယ်ခန့်ထားခြင်းကို ဆောင်ရွက်မည်။
၉။ တက္ကသိုလ်အတွက် လိုအပ်သောသင်ကြားရေးဝန်ထမ်းများနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးဝန်ထမ်းများကို ခန့်ထားနိုင်ရန် စီစဥ်ဆောင်ရွက်မည်။
၁၀။ သင်ကြားရေးဝန်ထမ်းများနှင့် စီမံခန့်ခွဲရေးဝန်ထမ်းများပါဝင်သော တက္ကသိုလ်အဖွဲ့ဝင်များ အားလုံး၏လူမှုဖူလုံရေးနှင့်သက်သာချောင်ချိရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကိုစီမံဆောင်ရွက်မည်။
၁၁။ ကျောင်းသားများ၏ သင်ကြားသင်ယူမှု ဝန်းကျင်ကောင်းများ ဖန်တီးပေးရန်နှင့် ထောက်ပံ့ ကြေးများ၊ ပညာသင်ဆုများနှင့် ကျောင်းသားရေးရာကိစ္စရပ်များကို စီမံဆောင်ရွက်မည်။
၁၂။ ကောင်စီသည် တက္ကသိုလ်၏ကျောင်းတံဆိပ်ကို ထိန်းသိမ်းခွင့်နှင့် သုံးစွဲခွင့်ရှိသည်။ ထိုကဲ့သို့ ထိန်းသိမ်းခွင့်နှင့် သုံးစွဲခွင့်ကို ကောင်စီဝင်များ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် လိုအပ်သလို လွှဲအပ် နိုင်သည်။
၁၃။ ကောင်စီသည် အခွန်ကိစ္စရပ်များ၊ ရင်းနှီးမြှပ်နှံမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ စီမံ ခန့်ခွဲရမည်။
၁၄။ ဘဏ္ဍာနှစ်အလိုက် ရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်းများကို အဆိုပြုတင်ပြရန်၊ ကဏ္ဍအလိုက်စနစ် တကျ ခွဲဝေသုံးစွဲနိုင်ရန်နှင့် တက္ကသိုလ်ရန်ပုံငွေ ရှာဖွေသုံးစွဲခြင်းလုပ်ငန်းများကို ဆုံးဖြတ်ခြင်း၊ အတည်ပြုခြင်းများ ဆောင်ရွက်မည်။
၁၅။ ကောင်စီသည် ဤပဋိညာဥ်စာတမ်းနှင့် မဆန့်ကျင်စေဘဲ တက္ကသိုလ်ဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များ အတွက် လိုအပ်သော ညွှန်ကြားချက်များ (directives)၊ စည်းမျဥ်းများနှင့် စည်းကမ်းများ (regulations and by-laws)ကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။
(၂) တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့
ဤတက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့သည် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ လွတ်လပ်ခွင့် (Academic Freedom) ရှိသည်။ အမျိုးသား ပညာရေးဥပဒေ ပုဒ်မ ၄ (ဋ) နှင့် ပုဒ်မ ၂၈ (ခ) တို့အရ တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်စိစစ် ရွေးချယ် သည့်စနစ်ကို မိမိတက္ကသိုလ် အတွက် ရေးဆွဲထားရှိခြင်း၊ တက္ကသိုလ် ပဋိညာဥ်စာတမ်းနှင့်အညီ တက္ကသိုလ်၏ ပညာသင်ကြားသင်ယူခြင်း၊ စာမေးပွဲ စစ်ဆေးခြင်း၊ သုတေသနကိစ္စရပ်များ၊ သင်ရိုးညွှန်းတမ်း နှင့် သင်ရိုး မာတိကာများ အတည်ပြုခြင်း၊ ဘွဲ့ဒီဂရီ များ၊ ဒီပလိုမာများ၊ အောင်လက်မှတ်များနှင့် ပညာရေး ဆိုင်ရာ ထူးချွန်ဆုများ အတည်ပြုခြင်းနှင့် အပ်နှင်းခြင်း၊ ကျောင်းသားဆိုင်ရာ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်း သတ်မှတ်ခြင်း စသည့် တက္ကသိုလ်ပညာရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ကိစ္စရပ်များကို စီမံဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ညွှန်ကြားခြင်းနှင့် အတည်ပြုခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ရန် တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းထားရှိသည်။ တက္ကသိုလ်ပညာရေး အဖွဲ့သည် တက္ကသိုလ် ကောင်စီအား တာဝန်ခံရမည်။
ဖွဲ့စည်းပုံ
တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့ကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းမည်။
(1) ပါမောက္ခချုပ် - ဥက္ကဌ
(2) ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ - ဒုဥက္ကဌ
(3) မဟာဌာနမှူးများ - အဖွဲ့ဝင်
(4) ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ/ဌာနမှူးများ - အဖွဲ့ဝင်
(5) ဌာနမှူး (သင်တန်းရေးရာ) - အဖွဲ့ဝင်
(6)ဌာနမှူး (စီမံ/ဘဏ္ဍာ)- အဖွဲ့ဝင်
(7) ဌာနမှူးများ ( သုတေသနနှင့် -အဖွဲ့ဝင်
နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးဌာန)
(8) တက္ကသိုလ်နှင့် တွဲဖက်ထားသော တက္ကသိုလ်၊ - အဖွဲ့ဝင်
ဒီဂရီကောလိပ်များမှ တာဝန်ခံအကြီးအကဲများ
(9) မော်ကွန်းထိန်း - အတွင်းရေးမှူး
လုပ်ငန်းတာဝန်များ
၁။ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၏ တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်စိစစ်ရွေးချယ်ခြင်း၊ တက္ကသိုလ်ပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ ဘာသာရပ်ပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ နှုတ်ထွက်ခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ချမှတ်ခြင်းနှင့် ထိုစည်း မျဉ်း စည်းကမ်းများနှင့်အညီ အရေးယူခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်မည်။
၂။တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်စိစစ်ရွေးချယ်ရေးအတွက် အဖွဲ့ဖွဲ့စည်းခြင်းကို ဆောင်ရွက်မည်။
၃။ ပြည်တွင်းပြည်ပ ပညာသင်ရွေးချယ်စေလွှတ်ခြင်း၊ လေ့လာရေးခရီးစေလွှတ်ခြင်း၊ သင်တန်း တက်ရောက်စေခြင်းကိစ္စရပ်များကို ဆောင်ရွက်မည်။
၄။ တက္ကသိုလ်၏ သင်ကြားရေးနှင့် စာမေးပွဲကျင်းပခြင်း၊ သုတေသနပြုခြင်း၊ သင်ရိုးညွှန်းတမ်း နှင့် သင်ရိုးမာတိကာများ အတည်ပြုခြင်း၊ ဘွဲ့ဒီဂရီ၊ ဒီပလိုမာ၊ အောင်လက်မှတ်နှင့် အခြား ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ဘွဲ့ဂုဏ်ထူးများ သတ်မှတ်ပေးအပ်ခြင်းနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ အခြား ကိစ္စရပ်များနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်ပြုခြင်း၊ အတည် ပြုခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်မည်။
၅။ သင့်လျော်သော ပါမောက္ခ/ဌာနမှူး (၂)ဦးနှင့် ပါမောက္ခ (၂) ဦးကို ရွေးချယ်၍ တက္ကသိုလ်ကောင်စီ အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် အဆိုပြုတင်ပြခြင်းကို ဆောင်ရွက်မည်။
၆။ သင့်လျော်သော အများယုံကြည်လေးစားသည့် ပုဂ္ဂိုလ်(၂)ဦးနှင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် (၂)ဦးကို ရွေးချယ်၍ တက္ကသိုလ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် အဆိုပြုတင်ပြခြင်းကို ဆောင်ရွက်မည်။ အများ ယုံကြည်လေးစားရသည့်ပုဂ္ဂိုလ် (၂) ဦးကို ရွေးချယ်ရာတွင် မိမိတက္ကသိုလ်အား ပညာရပ်၊ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်း၊ လုပ်အား အထောက်အပံ့ပေးနိုင်ပြီး တက္ကသိုလ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် စိတ်အား ထက်သန်သူများထဲမှ ရွေးချယ်ရမည်။ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်(၂)ဦးကို ရွေးချယ်ရာတွင် တက္ကသိုလ် တစ်ခုခုမှ အငြိမ်းစားယူပြီးဖြစ်သော ပါမောက္ခချုပ်၊ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်၊ မဟာဌာနမှူး၊ ပါမောက္ခ များထဲမှ ရွေးချယ်ရမည်။
၇။ ပြည်တွင်းပြည်ပတက္ကသိုလ်များ၊ ပညာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပညာရပ် ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ကိစ္စရပ်များကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီသို့တင်ပြ၍ ဆုံးဖြတ်ချက်၊ အတည်ပြုချက် ရယူပြီး တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် အမျိုးသားပညာရေး ဥပဒေနှင့် အညီ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မည်။
၈။ မိမိတက္ကသိုလ်၏ သုတေသန ရလာဒ်များအတွက် မူပိုင်ခွင့်ရရှိရေးဆောင်ရွက်မည်။ တက္ကသိုလ်၏ သုတေသန ရလာဒ်များကို စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် အသုံးချနိုင်ရေးအတွက် ပြင်ပစက်မှုလုပ်ငန်း များ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်မည်။
၉။ တက္ကသိုလ်ပဋိညာဥ်စာတမ်း၊ တက္ကသိုလ်ကောင်စီမှ ထုတ်ပြန်သော စည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်း များနှင့် မဆန့်ကျင်စေဘဲ တက္ကသိုလ်၏ ပညာရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ များ၏ ပညာရေးနှင့်စည်းကမ်းပိုင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့် တက္ကသိုလ် ပညာရေးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်း တာဝန်အတွင်း ကျရောက်သော အခြားကိစ္စရပ်များအားလုံးအတွက် အမိန့်များ (orders) နှင့် လုပ်ထုံး လုပ်နည်းများ (procedures) များကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။
(ဂ) တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့
ဖွဲ့စည်းပုံ
တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ကို အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းမည်-
(1) ပါမောက္ခချုပ် - ဥက္ကဋ္ဌ
(2) ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ - ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌများ
(3) မဟာဌာနမှူးများ - အဖွဲ့ဝင်
(4) Natural Sciences and Mathematical Sciences
မှဘာသာရပ်ဆိုင်ရာဌာနမှူး (၁ ဦး) - အဖွဲ့ဝင်
(5)Social Sciences and Humanity မှဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ
ဌာနမှူး(၂ ဦး) - အဖွဲ့ဝင်
(၆) သုတေသနဌာနမှ ဌာနမှူး (၁ ဦး)- အဖွဲ့ဝင်
(၇) နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးဌာနမှ ဌာနမှူး (၁ ဦး)- အဖွဲ့ဝင်
(၈) ဌာနမှူး (သင်တန်းရေးရာ) - အဖွဲ့ဝင်
(၉) ဌာနမှူး (စီမံ/ဘဏ္ဍာ) - အတွင်းရေးမှူး
ရွေးချယ်ပုံ
တက္ကသိုလ် စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ၊ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌများ၊ မဟာဌာနမှူးများသည် သင့်လျော်သော သိပ္ပံ၊ Humanity နှင့် လူမှုသိပ္ပံဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ဌာနမှူး (၁)ဦးစီကို တက္ကသိုလ် စီမံခန့်ခွဲရေး အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ရွေးချယ်တာဝန်ပေးရမည်။
အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်း၊ ရပ်စဲခြင်း၊ အစားထိုးခန့်အပ်ခြင်း
- တက္ကသိုလ် စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ဝင် (၁)ဦးသည် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် အကြောင်း တစ်ခုခုကြောင့် မိမိသဘောဆန္ဒအလျှောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုလျှင် ထိုသို့ နှုတ်ထွက်လိုကြောင်းကို တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့သို့ စာဖြင့်တင်ပြပြီး အဖွဲ့၏ခွင့်ပြု ချက်ဖြင့် နှုတ်ထွက်နိုင်သည်။
- တက္ကသိုလ် စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့သည် အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဦး ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးအနက် တစ်ပါးပါး ထာဝစဉ် ချို့ယွင်းသွားခြင်းကြောင့် တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် မသင့်လျော် ကြောင်းတွေ့ှရှိပါက အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ရပ်စဲနိုင်သည်။
- တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေး အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်မှ ရပ်စဲခံရခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ကွယ်လွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အငြိမ်းစားယူခြင်းကြောင့် ဖြစ်စေ၊ အခြားအကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့်ဖြစ်စေ တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့ဝင် နေရာ လစ်လပ်လျှင် တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့သည် သင့်လျော်သူအား အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဖြည့်စွက် ခန့်ထားမည်။
လုပ်ငန်းတာဝန်များ
၁။ တက္ကသိုလ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် စီမံချက်ရေးဆွဲပြီး တက္ကသိုလ်ကောင်စီသို့ တင်ပြရမည်။ တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များကို အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်ရွက်မည်။
၂။ တက္ကသိုလ်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ဝန်ထမ်းများ အတွက် နေအိမ်၊ အိမ်ခန်း၊ အဆောင်နေရာချထားရေးအတွက် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း များ သတ်မှတ်၍ လိုအပ်သောအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းပြီး တာဝန်ပေးဆောင်ရွက်မည်။
၃။ တက္ကသိုလ်တွင် တက်ရောက်ပညာသင်ကြားနေသော ကျောင်းသားကျောင်းသူ များအတွက် ကျောင်းလခကြေး၊ အဆောင်ကြေးများ ၊တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ဝန်ထမ်းများ အတွက် နေအိမ်၊ အိမ်ခန်း၊ အဆောင် အခကြေး ငွေများကို သတ်မှတ်ပေးမည်။
၄။ ပြည်တွင်းပြည်ပ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အကျိုးတူ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်းသည့်ကိစ္စရပ်များကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီသို့ တင်ပြ၍ ဆုံးဖြတ်ချက်၊ အတည်ပြုချက်ရယူပြီး တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ အတည်ပြု ချက်ဖြင့် တည်ဆဲဥပဒေများနှင့်အညီ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်မည်။
၅။ ကျောင်းသား ၊ ကျောင်းသူများ တက္ကသိုလ်အတွင်း ဖြစ်ပွားသော စည်းကမ်း ဖောက် ဖျက်မှုများကိုတက္ကသိုလ်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနှင့်အညီ ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်သော အဖွဲ့ များ ဖွဲ့စည်းပြီး တာဝန်ပေးဆောင်ရွက်မည်။
၆။ ဘဏ္ဍာနှစ်အလိုက် ရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်းများကို အဆိုပြုတင်ပြရန်၊ ကဏ္ဍအလိုက် စနစ်တကျ ခွဲဝေသုံးစွဲနိုင်ရန်နှင့် တက္ကသိုလ်ရန်ပုံငွေ ရှာဖွေသုံးစွဲခြင်းလုပ်ငန်းများကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် ဆောင်ရွက်မည်။
၇။ လုပ်ငန်းအလိုက် ဝန်ထမ်းများ၏ ရာထူးအဆင့်များနှင့် တာဝန်ဝတ္တရားသတ်မှတ်ရေး၊ ခန့်ထားရေး၊ ပြောင်းရွှေ့ရေး၊ ရာထူးတိုးမြှင့်ရေး၊ ရာထူးအဆင့်အလိုက် လိုအပ်သော တာဝန်ယူမှုနှင့် တာဝန်ခံနိုင်မှုရှိရေးတို့ကို သတ်မှတ်အရည်အချင်းနှင့် နိုင်ငံ့ ဝန်ထမ်း ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်မည်။
၈။ လုပ်ငန်းအလိုက် ဝန်ထမ်းများကို ရာထူးမှဆိုင်းငံံ့ခြင်း၊ ထုတ်ပယ်ခြင်း၊ ထုတ်ပစ်ခြင်း တို့ကို နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် စိစစ်မည်။
၉။ သင်ကြားရေး အထောက်အကူပြုပစ္စည်းများ ဝယ်ယူရေးနှင့် တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများ အတွက် ဘဏ္ဍာရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအတိုင်း လိုက်နာ ဆောင် ရွက်မည်။
၁၀။ တက္ကသိုလ်ပဋိညာဥ်စာတမ်း၊ တက္ကသိုလ်ကောင်စီမှထုတ်ပြန်သော စည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းများနှင့် မဆန့်ကျင်စေဘဲ တက္ကသိုလ်၏ စီမံခန့်ခွဲရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ် များ၊ တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းတာဝန်အတွင်း ကျရောက်သော အခြားကိစ္စ ရပ်များအားလုံးအတွက် အမိန့်များ (orders) နှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ (procedures) များကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။
(ည) အကြီးအကဲ
ပါမောက္ခချုပ်
တက္ကသိုလ်၏ ပါမောက္ခချုပ်သည် တက္ကသိုလ်၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် တက္ကသိုလ်၏ အကြီး အမှူး ဖြစ်ပြီး ဘွဲ့ဒီဂရီများကို အပ်နှင်းရမည်။ ပါမောက္ခချုပ်သည် တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၊ တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့၊ တက္ကသိုလ်စီမံရေးအဖွဲ့တို့ဖြင့် ဆုံးဖြတ်ရမည့် ကိစ္စရပ်များမှလွဲ၍ ကျန်ကိစ္စရပ် များတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်ချပိုင်ခွင့်ရှိသူဖြစ်သည်။
ပါမောက္ခချုပ်ရွေးချယ်ပုံ
ပါမောက္ခချုပ် ရွေးချယ်ရာတွင် ပါမောက္ခချုပ်၊ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ၊ မဟာဌာနမှူးများ၊ ပါမောက္ခများထဲမှ တစ်ဦးကိုရွေးချယ်မည်။ ရွေးချယ်ရာတွင် ပါမောက္ခချုပ်၊ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ၊ မဟာ ဌာနမှူးများ၊ ပါမောက္ခများ၊ သင်တန်းရေးရာဌာနမှူး၊ စီမံဘဏ္ဍာဌာနမှူး နှင့် အမြဲတမ်းသင်ကြားရေးဝန်ထမ်း တို့၏ များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ရွေးချယ်မည်။
ပါမောက္ခချုပ်၏ သက်တမ်း
ပါမောက္ခချုပ်၏ သက်တမ်းမှာ (၃)နှစ် ဖြစ်သည်။
နှုတ်ထွက်ခြင်း၊ရပ်စဲခြင်း၊အစားထိုးခန့်အပ်ခြင်း
- ရွေးချယ်ထားသော ပါမောက္ခချုပ်သည် တစ်ဆက်တည်း သက်တမ်း နှစ်ခုထက် ပိုမို တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိစေရ။
- ပါမောက္ခချုပ်သည် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် မိမိသဘော ဆန္ဒအလျှောက် ပါမောက္ခချုပ်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုလျှင် တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ခွင့်ပြု ချက်ဖြင့် နှုတ်ထွက်နိုင်သည်။ နှုတ်ထွက်ပြီးပါက မူလဌာနရှိ မူလတာဝန်ကို ဆက်လက် ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ပါမောက္ခချုပ်သည် ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးအနက် တစ်ပါးပါး ထာဝစဉ်ချို့ယွင်းသွားခြင်း၊ တာဝန် ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် မသင့်လျော်ကြောင်းတွေ့ှရှိပါက တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ပါမောက္ခချုပ် တာဝန်ကို ရုတ်သိမ်းနိုင်သည်။ မူလတာဝန်ကို ဆက်လက် ထမ်းဆောင်နိုင်ပါက ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ပါမောက္ခချုပ်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ တာဝန်မှရပ်စဲခံရခြင်း ကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ကွယ်လွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အငြိမ်းစားယူခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အခြားအကြောင်း တစ်ခုခု ကြောင့်ဖြစ်စေ ပါမောက္ခချုပ်နေရာလစ်လပ်လျှင် ဖြည့်စွက်ခန့်ထားရမည်။ ထိုအစားထိုး ခန့်အပ်သော ပါမောက္ခချုပ်၏ သက်တမ်းသည် ၎င်းအစားထိုးသည့် ပါမောက္ခချုပ်၏ ကျန်ရှိသည့် သက်တမ်းအတွက်သာ ဖြစ်သည်။
ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ
တက္ကသိုလ်တွင် ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ (၃)ဦး ရှိရမည်။ ၎င်းတို့သည် တက္ကသိုလ်၏ ပညာရေး ဆိုင်ရာ ကိစ္စများ ၊ စီမံရေးရာကိစ္စများ၊ သုတေသနနှင့် နိုင်ငံတကာဆက်သွယ်ရေးကိစ္စများတွင် တာဝန်ရှိသည်။
ဤပဋိညာဥ်စာတမ်းနှင့် သက်ဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်အမိန့်များနှင့်အညီ ပါမောက္ခချုပ်က လွှဲအပ်ပေးသော တာဝန်များကို ဆောင်ရွက်ရမည်။ ၎င်းတို့သည် ပါမောက္ခချုပ် မရှိသည့်အချိန် သို့မဟုတ် ရာထူးလစ်လပ်နေသည့် အချိန်တွင် ပါမောက္ခချုပ်၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို တစ်ဦးချင်း သော်လည်းကောင်း၊ အတူတကွ သော်လည်းကောင်း ဆောင်ရွက်ရမည်။
ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်ရွေးချယ်ပုံ
ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များကို ရွေးချယ်ရာတွင် ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ၊ မဟာဌာနမှူးများ ပါမောက္ခများထဲမှ (၃) ဦးကိုရွေးချယ်မည်။ ရွေးချယ်ရာတွင် ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်များ၊ မဟာဌာနမှူးများ၊ ပါမောက္ခများ၊ သင်တန်းရေးရာဌာနမှူးနှင့် စီမံဘဏ္ဍာဌာနမှူး တို့၏ များရာဆန္ဒမဲဖြင့် ရွေးချယ်မည်။
ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်၏ သက်တမ်း
ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်၏ သက်တမ်းမှာ (၃)နှစ် ဖြစ်သည်။
နှုတ်ထွက်ခြင်း၊ရပ်စဲခြင်း၊အစားထိုးခန့်အပ်ခြင်း
- ရွေးချယ်ထားသော ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်သည် တစ်ဆက်တည်း သက်တမ်း နှစ်ခုထက် ပိုမို တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်မရှိစေရ။
- ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်သည် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် မိမိ သဘော ဆန္ဒအလျှောက် ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်လိုလျှင် ထိုသို့ နှုတ်ထွက်လိုကြောင်းကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌထံ စာဖြင့်တင်ပြပြီး တက္ကသိုလ် ကောင်စီ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် နှုတ်ထွက် နိုင်သည်။ နှုတ်ထွက်ပြီးပါက မူလဌာနရှိ မူလတာဝန်ကို ဆက်လက် ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ဒုတိယပါမောက္ခချုပ် တစ်ဦးဦးသည် ကိုယ်စိတ်နှစ်ပါးအနက် တစ်ပါးပါး ထာဝစဉ် ချို့ယွင်း သွားခြင်း၊ တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် မသင့်လျော်ကြောင်း တွေ့ှရှိပါက တက္ကသိုလ် ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဒုတိယပါမောက္ခချုပ် တာဝန်ကို ရုတ်သိမ်းနိုင်သည်။ မူလတာဝန်ကို ဆက်လက် ထမ်းဆောင်နိုင်ပါက ထမ်းဆောင်ရမည်။
- ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်အဖြစ်မှ နှုတ်ထွက်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ တာဝန်မှရပ်စဲခံရခြင်း ကြောင့်ဖြစ်စေ၊ ကွယ်လွန်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အငြိမ်းစားယူခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ၊ အခြား အကြောင်းတစ်ခုခု ကြောင့် ဖြစ်စေ ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်နေရာလစ်လပ်လျှင် ဖြည့်စွက်ခန့်ထားရမည်။ ထိုအစားထိုး ခန့်အပ်သော ဒုတိယပါမောက္ခချုပ်၏ သက်တမ်းသည် ၎င်းအစားထိုးသည့် ဒုတိယ ပါမောက္ခချုပ် ၏ ကျန်ရှိသည့် သက်တမ်းအတွက်သာ ဖြစ်သည်။
(ဋ) အသိအမှတ်ပြုတက္ကသိုလ်များနှင့် တွဲဖက်တက္ကသိုလ်များ
တက္ကသိုလ်သည် ပြည်တွင်းပြည်ပတက္ကသိုလ်များ၊ ပညာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပညာရပ် ဆိုင်ရာ ဆက်သွယ်ခြင်း၊ ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းတို့ကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်သည်။ တက္ကသိုလ်နှင့် ဆက်သွယ်ပေါင်းစပ်ပြီးဖြစ်သည့် တက္ကသိုလ်များ၊ အခြားပညာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အသစ်ထပ်မံဆက်သွယ်ပေါင်းစပ်မည့် တက္ကသိုလ်များနှင့် အခြားပညာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဆက်သွယ်ပေါင်းစပ်မှုပြုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဆက်သွယ် ပေါင်းစပ်မှုမှ ရပ်ဆိုင်းခြင်းဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင် တက္ကသိုလ်ကောင်စီက သတ်မှတ်ထားသော စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်မည်။
(ဌ) တက္ကသိုလ်၏လုပ်ပိုင်ခွင့်များ
(၁)တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်နှင့် သင်တန်းအစီအစဉ်
(က) တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်
တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်အတွက် သက်ဆိုင်ရာဘာသာရပ်အလိုက် လိုအပ်မည့်သတ်မှတ်ချက်များ ကိုလည်းကောင်း၊ လက်ခံနိုင်မည့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူဦးရေကိုလည်းကောင်း စသည့် တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း များကို တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့က သတ်မှတ်ဆောင်ရွက်မည်။ ထိုသို့ ဆောင်ရွက် နိုင်ရန် တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်စိစစ်ရွေးချယ်ရေး အဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း၍ ဆောင်ရွက်မည်။
(ခ) သင်တန်းအစီအစဉ်
ပညာသင်နှစ်အလိုက် နှစ်စဉ်ပုံမှန်သင်တန်းများဖွင့်လှစ်မည်။ ဒေသလိုအပ်ချက်၊ ပညာရပ် ဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်အရ တိုးချဲ့ဖွင့်လှစ်လိုသောပညာရပ်နယ်ပယ်နှင့်သင်တန်းများကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် ဖွင့်လှစ်နိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ဘာသာရပ်အလိုက် ဘွဲ့အသီးသီးအတွက် ပညာသင်ကာလနှင့် အခြားသတ်မှတ်ချက်များကို တက္ကသိုလ် ပညာရေးအဖွဲ့မှ ဆုံးဖြတ် သတ်မှတ်ပိုင်ခွင့်ရှိရမည်။
(၂) သင်ကြားရေးနှင့်ပတ်သက်သော လုပ်ပိုင်ခွင့်များ
သင်ကြားရေးနှင့်ပတ်သက်သော လုပ်ပိုင်ခွင့်များမှာ-
(က) တက္ကသိုလ်သည် သင်ကြားခြင်း၊ သုတေသနပြုခြင်းနှင့် စာမေးပွဲစစ်ဆေးခြင်းတို့ကို ဆောင် ရွက်ခြင်း၊ပညာတိုးပွားရေးနှင့်သုတေသနရလဒ်များဖြန့်ချီရေးအတွက်စီမံထားရှိခြင်း။
(ခ) နိုင်ငံခြားပညာတော်သင်ဆု၊ တက္ကသိုလ်ပညာသင်ဆု၊ ပညာသင်ထောက်ပံ့ဆု နှင့် အခြား ပညာချွန်ဆုများကို စီမံထားရှိချီးမြှင့်ခြင်း။
(ဂ) ဆရာဆရာမများအရည်အသွေးမြှင့်တင်ရန် ပြည်တွင်းပြည်ပတက္ကသိုလ်များနှင့် ပူးတွဲ လုပ်ဆောင်သည့် ပညာရေးဆိုင်ရာသင်တန်းများဖွင့်လှစ်ခြင်းကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီမှ သတ်မှတ်သော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊
(ဃ) ဆရာ၊ ဆရာမများအပါအဝင် တက္ကသိုလ်ပညာဆည်းပူးနေသူတိုင်းအား နိုင်ငံအကျိုးပြု သုတေသနများ ပြုလုပ်ရန်တွန်းအားပေးခြင်း၊ ထွက်ပေါ်လာသော ရလာဒ်အပေါ်မူတည် ၍ ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်ခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးခြင်း၊
(င) တက္ကသိုလ်၏ ပညာရပ်ဆိုင်ရာသုတေသနများ၊ အခြားပညာရပ်ဆိုင်ရာစာပေများ ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေခြင်း၊
(၃) အခြားလုပ်ပိုင်ခွင့်များ
(က)တက္ကသိုလ်ဘွဲ့များ၊ ဒီပလိုမာလက်မှတ်များ၊ တက္ကသိုလ်အောင်လက်မှတ်များအပြင် တက္ကသိုလ်ဆိုင်ရာ အခြားပညာဂုဏ်များကို တက္ကသိုလ်ကထုတ်ပြန်ထားသော စည်းမျဥ်း စည်းကမ်းများနှင့်အညီ ဘွဲ့အဖြစ်သော်လည်းကောင်း၊ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့ အဖြစ် သော်လည်းကောင်း အပ်နှင်းရန်။ ထို့အပြင် အပ်နှင်းပြီးဖြစ်သော ဘွဲ့ဒီဂရီများကို ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းသင့်သော လုံလောက်သည့်အကြောင်းများရှိပါက ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန်၊
(ခ) အထက်အပိုဒ်တွင် ဖော်ပြပါရှိသော ဘွဲ့၊ ဒီဂရီ၊ ဒီပလိုမာလက်မှတ်၊ အောင်လက်မှတ် များနှင့် အခြားပညာရပ်ဆိုင်ရာ ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့များ၏ အတိုကောက်သင်္ကေတများ သတ်မှတ်ပေးရန်၊
(ဂ)တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၏ ချမှတ်သောမူဝါဒများနှင့် မဆန့်ကျင်စေဘဲ တက္ကသိုလ်၏ ရည်ရွယ်ချက်များ အောင်မြင်ရေးအတွက် အခြားပုဂ္ဂလိကပိုင် သို့မဟုတ် အများပိုင် တက္ကသိုလ်များနှင့်သော်လည်းကောင်း၊ အခြားအဖွဲ့အစည်းများနှင့်သော်လည်းကောင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်၊
(ဃ)တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားကျောင်းသူများ လိုက်နာရမည့် စည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းများ သတ်မှတ်ရန်၊ ကျောင်းသားများ၏ နေထိုင်ရေး၊ စည်းကမ်းသေ၀ပ်ရေးတို့ကို ကြီးကြပ် အုပ်ချုပ်ရန် နှင့် ကျောင်းသားများ၏ ကျန်းမာရေးအတွက် စီမံဆောင်ရွက်ရန်၊
(င)တက္ကသိုလ်ရှိ သင်ကြား၊ စီမံ၊ သုတေသနဝန်ထမ်းများ ခန့်ထားခြင်း၊ ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခြင်း၊ ရပ်ဆိုင်းခြင်းနှင့် ပတ်သက်သော ကိစ္စရပ်များအတွက် ဝန်ထမ်းစည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းများ သတ်မှတ်ရန်၊
(စ)တက္ကသိုလ်၏ ရံပုံငွေများ ပိုမိုရရှိစေရန် နှင့် ရှိပြီးရံပုံငွေများ ပိုမိုတိုးတက်စေရန်အတွက် တက္ကသိုလ်က သင့်တော်သည်ဟုယူဆသော လုပ်ငန်းများကို အခါအားလျော်စွာ ဆောင်ရွက်ရန်၊
(ဆ)တက္ကသိုလ်၏ သင်ကြားရေးနှင့် စီမံရေးရာကိစ္စရပ်များကို အထောက်အပံ့ပြုသည့် အဖွဲ့အစည်းများကို တည်ထောင်ရန်နှင့် ၎င်းတို့အတွက် လိုအပ်သောအဆောက်အဦ များကို ဆောက်လုပ်ရန်၊ မွမ်းမံရန်၊ ထောက်ပံ့ထိန်းသိမ်းရန်၊
(ဇ)တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားချက်အမိန့်များနှင့်အညီ သင်တန်းကြေး၊ အဆောင် ကြေးနှင့် အခကြေးငွေများကို သတ်မှတ်ကောက်ခံရန်၊
(ဈ)တက္ကသိုလ်အား အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ပညာရေး၊ သုတေသနလုပ်ငန်းများ နှင့် အခြား လုပ်ငန်းများအတွက် သေတမ်းစာထားခဲ့သူများကဖြစ်စေ၊ အလှူရှင်များကဖြစ်စေ၊ လွှဲပြောင်းပေးအပ် သူများကဖြစ်စေ လွှဲပြောင်းပေးအပ်သည့်ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်း နှင့် မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သော ပစ္စည်းများကို သတ်မှတ်ထားသည့် စည်းကမ်းချက် များနှင့် အညီ လက်ခံသုံးစွဲရန်နှင့် ပိုလျှံသော ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းများကို စည်းကမ်း သတ်မှတ် ချက်များနှင့်အညီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်၊
(ည)နိုင်ငံတော်အစိုးရထံမှ စည်းကမ်းချက်ဖြင့် လက်ခံရရှိသော ဘဏ္ဍာငွေကြေးများကို သတ်မှတ် စည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းများနှင့်အညီ လက်ခံသုံးစွဲရန်၊
(ဋ)တက္ကသိုလ်၏ ရည်ရွယ်ချက်များကို အောင်မြင်စေရန် လိုအပ်သောအခြားကိစ္စ ရပ်များကို ဆောင်ရွက်ရန်။
(ဍ) ပညာရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေး စိစစ်အကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် လေ့လာသုံးသပ်ခြင်း
ပညာရေးဆိုင်ရာ စံနှုန်းများ နှင့် အရည်အသွေးအဆင့်အားလုံးတိုးတက်မြင့်မားမှုအတွက်အာမခံရန် ပညာရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေးအာမခံစနစ်တစ်ခုထားရှိရမည်။ အရည်အသွေးအာမခံချက်အတွက် စနစ်၊ စံနှုန်းနှင့် နည်းလမ်းများကို စည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းများနှင့်အညီ သတ်မှတ်ပြဌာန်းရမည်။ ဌာနတွင်းအရည် အသွေးအာမခံချက်ကို ပညာရေးဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေး လုပ်ငန်း၏ စဥ်ဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်ရမည့် အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အဖြစ် မှတ်ယူရမည်။ တက္ကသိုလ်ကောင်စီက ဖွဲ့စည်းပေးသော တက္ကသိုလ်တွင်း ပညာရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေးစိစစ် အကဲဖြတ် အဖွဲ့က တက္ကသိုလ်တွင်း အရည်အေသွးအာမခံမှုလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်မည်။
အမျိုးသားပညာရေးအဆင့်အတန်းနှင့် အရည်အသွေးအာမခံမှုကော်မတီ၏ ပြင်ပအရည်အသွေး အကဲဖြတ်မှုကို အနည်းဆုံး ၅ နှစ်တစ်ကြိမ် ခံယူရမည်။ ယင်းသို့ခံယူရာတွင် လိုအပ်သော အထောက် အထားများနှင့် တက္ကသိုလ်၏ သတင်းအချက်အလက်များကို ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ပြုရမည်။
အမျိုးသားပညာရေးအဆင့်အတန်းနှင့် အရည်အသွေးအာမခံမှုကော်မတီ၏ ပညာရေးဆိုင်ရာ ပြင်ပ အရည်အသွေးအကဲဖြတ်ရလဒ်များသည် လိုအပ်သောစံနှုန်းများ ပြည့်မီခြင်းမရှိဟု တင်ပြလာပါက ယင်း ကော်မတီက သတ်မှတ်ထားသောအချိန်အတွင်း စံနှုန်းများပြည့်မီစေရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ရမည်။ မိမိ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ချက်များကို အများပြည်သူသိရှိစေရေးအတွက် ဆောင်ရွက်မည်။
(ဎ) တက္ကသိုလ်တွင်းအဖွဲ့အစည်းများ
တက္ကသိုလ်တွင် ပညာသင်ယူနေသော ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများနှင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေ သော ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ၀န်ထမ်းများသာ ပါဝင်သော ကျောင်းသားသမဂ္ဂများ၊ ဆရာသမဂ္ဂများနှင့် တက္ကသိုလ်၏ ဆရာ၊ ကျောင်းသားအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းရာတွင် တက္ကသိုလ်ကောင်စီက သတ်မှတ်သော စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများနှင့်အညီ ခွင့်ပြုချက်တောင်းခံ၍ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ရမည်။ တက္ကသိုလ်အဆင့် အဖွဲ့အစည်း မဟုတ်ဘဲ မြို့နယ်အဆင့်၊ တိုင်းအဆင့် ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဖွဲ့စည်းပါက တည်ဆဲ အသင်းအဖွဲ့များ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေ (၂၀၁၄)နှင့်အညီ ဖွဲ့စည်းရမည်။
(ဏ) တန်းတူအခွင့်အရေး
ဤပဋိညာဥ်စာတမ်းက ချမှတ်ထားသော ရည်ရွယ်ချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်သည့် ကိစ္စရပ် များတွင် မည်သည့်နိုင်ငံသားကိုမျှ နိုင်ငံရေးခံယူချက်၊ အသက် အရွယ်၊ အသားအရောင်၊ မသန်စွမ်းမှု၊ လူမျိုး၊ ဇာတိ၊ ကျား/မ၊ အိမ်ထောင်ရေး အဆင့်အတန်း၊ ကိုးကွယ်ရာဘာသာ အပေါ်မူတည်ပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း မပြုရ။
(တ) သုတေသန
တက္ကသိုလ်သည် မိမိ၏သုတေသနရလဒ်များအတွက် မူပိုင်ခွင့်ရရှိရေးဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပြီး သုတေသန လုပ်ငန်းများအတွက် သီးသန့်ရံပုံငွေတစ်ရပ်ထူထောင် ထားရှိမည်။
(ထ) ပြည်တွင်းပြည်ပမှ အခြားတက္ကသိုလ်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း
တက္ကသိုလ်သည် မိမိတက္ကသိုလ်၏ အဖွဲ့ဝင်များ နှင့် ကျောင်းသား၊ကျောင်းသူတို့၏ အရည်အသွေး မြင့်မားစေရေးအတွက် တက္ကသိုလ်အား အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ပြည်တွင်း ပြည်ပရှိ တက္ကသိုလ်များ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လည်းကောင်း၊ ပညာရေး နှင့် သုတေသနဖွံ့ဖြုးတိုး တက်မှုကို ပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိသော ပြည်တွင်းပြည်ပမှ အစိုးရမဟုတ်သည့်အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့်လည်းကောင်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မည်။
(ဒ) ညွှန်ကြားချက်များ၊ စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများထုတ်ပြန်ခြင်း
တက္ကသိုလ်ကောင်စီ၊ တက္ကသိုလ်ပညာရေးအဖွဲ့၊ တက္ကသိုလ်စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့တို့သည် ဤပဋိညာဉ် စာတမ်းကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရန်အလို့ငှာ လိုအပ်သော အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်၊ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများနှင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို ထုတ်ပြန်ကြေညာနိုင်သည်။
(ဓ) ဘဏ္ဍာရေး
တက္ကသိုလ်သည် နိုင်ငံတော်က ခွဲဝေချထားသည့် ဘဏ္ဍာငွေနှင့် အခြားနည်းဖြင့် ရရှိသော ကိုယ်ပိုင်ရံပုံငွေများကို တည်ဆဲဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဥ်း၊ စည်းကမ်းနှင့်အညီသုံးစွဲရမည်။ အများပြည်သူထင်သာ မြင်သာရှိစေရေး ဆောင်ရွက်မည်၊ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ အစစ်အဆေးခံယူရမည်။
(န) ပဋိညာဥ်စာတမ်းကို ပြင်ဆင်ခြင်း
တက္ကသိုလ်ပဋိညာဉ်စာတမ်းကို ပြင်ဆင်လိုပါက တက္ကသိုလ်ကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဦးသည် ပြင်ဆင်လိုသောအချက်ကို တက္ကသိုလ်ကောင်စီအစည်းအဝေးတွင် တင်ပြပြီး အစည်းအဝေးတက်ရောက်သူ ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ၏ သုံးပုံ နှစ်ပုံမဲစနစ်ဖြင့် ဆုံးဖြတ်အတည်ပြု ပြင်ဆင်ရမည်။ ယင်းကဲ့သို့ ပြောင်းလဲခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်းနှင့် ဖြည့်စွက်ခြင်းတို့သည် သတ်မှတ်ထားသော နည်းလမ်းအတိုင်း လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး သည့်အခါမှ သာလျှင် စတင်အကျိုးသက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုအခါမှသာ အဆိုပါပြောင်းလဲပြင်ဆင် ဖြည့်စွက်ချက်တို့သည် မူလပဋိညာဥ်စာတမ်းတွင် ပါဝင်ဖော်ပြထားသကဲ့သို့ အကျိုးသက် ရောက်မည် ဖြစ်သည်။